برای انتخاب مناسب دستگاه حکاکی فلز بر اساس نوع قطعه ابتدا باید انواع روشهای حکاکی فلزات را بشناسیم که در مقاله معرفی انواع روش های حک فلز بطور مفصل توضیح داده شده است.
اما در اینجا هر روش را مختصر توضیح میدهیم و بعد بر اساس نوع قطعات روش مناسب را انتخاب میکنیم
دستگاه حکاکی فلزات به شیوه کوبشی، ضربه ای ، سوزنی
در این روش قلم به صورت رفت وبرگشتی با فرکانس خیلی بالا نقاطی را در قطعه می کوبد واز هم پوشانی این نقاط خط تشکیل می شود. البته در این روش میتوان نقاط را به صورت فاصله دار(نقطه ای، دات ماتریکس) نیز حکاکی کرد. این دستگاه بدون نیاز به کامپیوتر تمامی عملیات های حکاکی را انجام میدهد.تنوع مدل این دستگاه برای قطعات و عمق های مختلف زیاد است.
دستگاه حکاکی به شیوه اسکرایب ، خراشی
در این روش سوزن دستگاه در گوشت فلز فرورفته و با حرکت کردن قلم خراش را ایجاد میکند. این شیوه از حکاکی بی صدا بوده و برای محیط های دفتری نیز مناسب میباشد.
این دستگاه بدون نیاز به کامپیوتر تمامی عمیات های حکاکی را انجام میدهد.
دستگاه حکاکی به شیوه رول مارکینگ یا نورد غلطکی
حک سنبه ای مخصوص قطعات دوار و گرد مانند فلنج و سه راهی و زانو …
دستگاه حکاکی لیزری
با تابش اشعه سطح قطعه را سوزانده و عملیات حکاکی را انجام می دهد.
شرکت شایا حک تنها تولیدکننده تخصصی رول مارکینگ در ایران میباشد که برای اولین بار تمامی دستگاه های رول مارکینگ از جمله: رومیزی ، هیدرولیکی، تمام اتوماتیک و… را طراحی و تولید کرده است .
دستگاه حکاکی به شیوه براده برداری و دروازه ای
همانطور که از اسم روش مشخص است با بار برداشتن از سطح قطعه حکاکی انجام میشود. این دستگاه برای اولین بار توسط شایا حک طراحی و تولید شده است که هم حکاکی روی فلزات و هم سنبه زنی انجام میدهد.
دستگاه حکاکی به شیوه پرسی (پلاک برجسته، امبوسر)
این روش توسط پرس ( لنگ ، هیدرو لیک و … ) و قالب سنبه انجام میشود.
سرعت تولید پلاک در این شیوه بسیار بالا بوده و میزان نیاز روزانه تولیدی پلاک را ظرف مدت چند ساعت انجام میدهد.
دستگاه حکاکی به شیوه الکتروشیمیایی
حکاکی توسط شابلون و جریان برق و محلول روی قطعات رسانا انجام میگیرد.
شاخص انتخاب در این مقاله نوع قطعه میباشد پس در ابتدا باید مشخصات قطعه را بدانیم . با چند سوال ذیل به این معلومات میرسیم :
- ابعاد و وزن قطعه چقدر است ؟
- آیا استانداردی در آن صنف از حکاکی قطعه وجود دارد یا خیر ؟
- میزان سختی قطعه و عمق مورد نیازچقدر است ؟ حداکثر و حداقل هر دو مورد در انتخاب دستگاه تاثیر بسزایی دارد.
- تیراژ حکاکی قطعه مورد نظر چقدر است ؟ حداقل و حداکثر تیراژ قطعات در بازه زمانی مشخص مورد نظراست.
- شکل و هندسه قطعات چگونه است ؟ برای مثال قطعات استوانه ای یا قطعات دارای هندسه خاص در انتخاب نوع دستگاه موثر است.
- جنس قطعه چیست ؟
سوال اول : ابعاد و وزن قطعه چقدر است ؟
- ابعاد و وزن قطعه کوچک و کم است یعنی قابلیت جابه جایی توسط اپراتور را دارا می باشد .
- قطعه خیلی سنگین و حجیم است و قابلیت جابه جایی را ندارد.
نتیجه گیری: برای قطعات کوچک از دستگاه حکاکی ثابت یا رومیزی استفاده میشود که دو روش دستگاه حکاکی کوبشی مدل I-1710 برای تیراژ بالاتر و قیمت مناسب تر و دستگاه حکاکی اسکرایب یا خراشی مدل S-1310 برای تیراژ کمتر ، حکاکی بی صدا و قیمت بالاتر مورد استفاده قرار میگیرد. و برای حکاکی قطعات سنگین و حجیم که قابلیت جا به جایی وجود ندارد باید از دستگاه پرتابل دسته تفنگی مدل I-1310-P استفاده کرد . و اما در صورت موجود بودن هر دو نوع قطعه سبک و سنگین از روش چند منظوره که دستگاه پرتابل و ثابت مدل I-Multi3 به صورت همزمان دارا میباشد استفاده میکنیم .
به طور مثال : عموما برای حکاکی پلاک یا تگ کابل از سه روش کوبشی ، خراشی و یا لیزر بسته به میزان هزینه مورد استفاده قرار میگیرد و به ترتیب قیمت دستگاه ها افزایش پیدا میکند و هر کدام مزیتی نسبت به دیگری دارد.
برای مثال حکاکی لیزری با رنگ متفاوت پلاک یا تگ کابل حکاکی میکند اما هم قیمت دستگاه بالاتر است هم هزینه مصرفی قابل توجهی دارد . و حکاکی پلاک به روش کوبشی به حک در گوشت کار عمق ایجاد میکند و به رنگ خود قطعه انجام میشود اما هم قیمت دستگاه بسیار مناسب تر است هم تقریبا هزینه مصرفی نزدیک به صفر دارد.
حکاکی پلاک به روش اسکرایب نیز بی صدا و بسیار زیباست و به رنگ خود قطعه انجام میشود و قیمت بالاتری نسبت به روش کوبشی و قیمت کمتری نسبت به روش لیزر دارد.
سوال دوم : آیا استانداردی در آن صنف از حکاکی قطعه وجود دارد یا خیر ؟
مثال: در صنف بلبرینگ حکاکی فقط توسط دستگاه لیزر انجام میشود .در این صنف و بازار ، حکاکی لیزری جا افتاده پس هرگونه حکاکی به روش های دیگر غیر معمول بوده و از سمت مشتری پذیرفته نمیشود.
در صنف خودروسازی حکاکی شاسی به دو روش اسکرایب ، خراشی و یا حکاکی کوبشی دارای استاندارد است و اگر شاسی توسط هر روش دیگری حک شود مورد تایید شماره گذاری نیست و تعیین کننده یکی از دو روش اسکرایب یا ضربه ای فقط توسط کارخانه خودرو سازی انجام میگیرد.
در این صورت اگر در صنف و نوع آن قطعه روش حکاکی مرسومی موجود باشد تکلیف کاملا مشخص است و باید از همان روش جهت حکاکی قطعات استفاده کرد.
اما اگر در شیوه حکاکی محدودیتی نیست با توجه به نوع آن قطعه انتخاب مناسب دستگاه حکاکی فلز را انجام میدهیم.
متاسفانه برخی افراد سودجو هر قطعه ای را به آنها معرفی کنید فقط یک روش را پیشنهاد میدهند چون فقط آن روش را موجود دارند به ویژه اخیرا فردی کلاهبردار فروشنده دستگاه الکتروشیمیایی ست و بارها حتی جهت حک شاسی و سیلندر آن را فروخته در این مواقع خریدار پس از خرید دستگاهی که مناسب آن قطعه نبوده متضرر شده در نتیجه انتخاب دستگاه درست ، نسبت به نوع قطعه بسیار نکته مهم و حائز اهمیتی می باشد.
برای حکاکی فلنج و اتصالات رول مارکینگ یا نورد غلطکی روشی با استاندارد جهانی است اما در ایران از روش سوزنی یا کوبشی هم استفاده میشود. که بسیار روش کندی است. اما حکاکی به روش رول مارکینگ بسیار سریع و با عمق بالا و کاملا بی صدا انجام میشود .
قطعات خودرویی و صنعتی عموما با توجه به هزینه و اصطحلاک و … از روش کوبشی استفاده میکنند.
برای حکاکی سنگ عقیق هم از روش براده برداری استفاده میکنند.
برای حکاکی پلاک تابلو برق جنس ABS به دلیل نمایان شدن لایه زیر از روش براده برداری استفاده میشود.
سوال سوم : میزان سختی قطعه و عمق مورد نیازچقدر است ؟ حداکثر و حداقل هر دو مورد در انتخاب دستگاه تاثیر بسزایی دارد.
میزان سختی و عمق مورد نیاز از عوامل تاثیرگزار است برای مثال بخش سازه فلزی دارای قطعه نسبتا سخت از جنس st-37 و st-52 و … و با میزان عمق بالا ست و تنها روش حکاکی آن شیوه حک کوبشی است و نوع دستگاه آن مدل خاص دو ستون عمیق زن I-2010-D میتوان استفاده کرد.
این دستگاه با ساختار خاصی که دارد عمق مورد نیاز این قطعات را تامین میکند .و دارای اصحلاک بسیار پایینی نسبت به بقیه مدل های حکاکی کوبشی می باشد.
سوال چهارم : تیراژ حکاکی قطعه مورد نظر چقدر است ؟ حداقل و حداکثر تیراژ قطعات در بازه زمانی مشخص مورد نظراست.
به طور مثال پلاک را با دستگاه حکاکی اسکرایب هم میتوان حکاکی کرد اما اگر تیراژ بالا ( هر شیفت چند هزار عدد ) باشد با توجه به کند بودن دیگر این روش مناسب نخواهد بود.
سوال پنجم: شکل و هندسه قطعات چگونه است ؟ برای مثال قطعات استوانه ای یا قطعات دارای هندسه خاص در انتخاب نوع دستگاه موثر است.
مثال اگر نیاز به حکاکی روی قطعات گرد مخصوصا روی آرک قطعه باشد حتما دستگاه حکاکی روتاری مدل I-1710-R قابل استفاده است.
اگر قطعه ما فلنج و اتصالات است بهترین شیوه که در کل دنیا مرسوم است شیوه رول مارکینگ میباشد میباشد.
سوال ششم : جنس قطعه چیست ؟
جنس قطعه برای انتخاب دستگاه مورد نیاز بسیار تاثیرگزار است برای مثال قطعه از جنس مس را با دستگاه حکاکی لیزری به صورت ایده آل نمیتوان حک کرد. و یا حکاکی قطعاتی که رسانا نباشند با دستگاه الکتروشیمیایی امکان پذیر نیست ضمن اینکه برای حکاکی الکتروشیمیایی نیاز به شابلون هر کاراکتر است یعنی در صورت متغیر بودن کاراکتر ها نیاز به ساخت شابلون های متعدد است که این کار اصلا به صرفه مشتری نخواهد بود.
حال بعد از شناختن انواع روش ها و پاسخ به سوالات بالا میتوانیم بر اساس نوع قطعه دستگاه مورد نظر را از بخش محصولات که در آن جداول فنی و فیلم و عکس هر محصول موجود است انتخاب کنیم و در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر با ما تماس بگیرید.
